Parafia w Soli

Historia parafii

 

Z KRONIKI PARAFIALNEJ

„(…) można z całą pewnością stwierdzić, że w Soli przed rokiem 1870 był kościół grekokatolicki (unicki). Kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła znajdował się na podwórzu dzisiejszego probostwa w Soli. (…) ks. Redas podaje, że kościół ten był drewniany, a na ścianie frontowej wyryty był rok 1782. (…) Znając okolicę tutejszą można z całą słusznością zaryzykować przypuszczenie, że nie był to pierwszy kościół unicki w Soli. W roku 1872 w Soli została wybudowana cerkiew prawosławna przez władze carskie na koszt państwa. Ta nowa cerkiew prawosławna została wybudowana już na nowym miejscu, bliżej drogi, z cegły. (…) została wyświęcona 8 listopada 1872 r. (…) do parafii należały następujące wioski: Banachy – 37 osób, Bidaczów – 22 osoby, Wola Dereźniańska – 31 osób, Dąbrowica – 73 osoby, Dereźnia – 25 osób, Łazory – 344 osoby, Puszcza Solska – 41 osób, Ruda – 18 osób, Rogóźnia – 54 osoby, Sól – 236 osób, Ciosmy – 213 osób, Szeliga – 20 osób. Razem  w całej parafii w Soli parafian wyznania prawosławnego było 1214. (…)
w roku 1919, kiedy cerkiew prawosławna była pusta, jak również były opuszczone i niezajęte budynki parafii prawosławnej, mieszkańcy wsi Soli jak i wiosek sąsiednich zaczęli starania u władz duchownych
o utworzenie parafii rzymsko-katolickiej w Soli. Przedtem, Sól wraz z innymi wioskami nalezała do parafii rzymsko – katolickiej w Puszczy Solskiej. J.E. Ksiądz Biskup Lubelski zgodził się na utworzenie parafii rzymsko-katolickiej w Soli pod warunkiem, że mieszkańcy Soli postarają się o lokal dla nowej parafii
na kościół, jak również o lokal na mieszkanie dla księdza i o przydział ziemi dla parafii. Ówczesne władze powiatowe i wojewódzkie pozwoliły mieszkańcom Soli utworzyć parafię i dały przydział ziemi.” (pisownia oryginalna z kroniki).

Parafia rzymskokatolicka w Soli istnieje od 1 marca 1919 r.  (erygowana przez Biskupa Mariana Fulmana).
W tym dniu Ks. Dziekan Czesław Koziołkiewicz, w obecności Ks. Wiktora Kruszyńskiego i Ks. Sebastiana Redasa dokonał poświęcenia cerkwi na użytek katolicki. Formalnie zaczęła funkcjonować od 12 listopada 1919 r., kiedy nastąpiło objęcie parafii przez pierwszego proboszcza. Powstanie parafii było poprzedzone staraniami mieszkańców u władz  kościelnych  i państwowych. Dekretem Biskupa Lubelskiego Ks. Mariana Leona Fulmana do nowopowstałej parafii zostały przydzielone: Sól, Ruda Solska, Ruda Zagrody, Bidaczów Nowy, Bidaczów Stary, Łazory, Rogóźnia, Banachy, Ciosmy i Kolonia Sól. Na prośbę mieszkańców Rudy Solskiej, Ks. Biskup przyłączył tę wieś z powrotem do Puszczy Solskiej. W 1920 r. Rogóźnia i część Łazor zostały włączone do parafii w Hucie Krzeszowskiej, Zofiampol zaś przyłączony do Soli. Parafia znalazła się w dekanacie biłgorajskim. Liczyła ponad 4000 wiernych. Uposażenie w 1921 r. stanowiło 28 mórg ziemi ornej i 7 mórg łąki dla ks. Proboszcza, 6 mórg dla organisty i 3 morgi dla kościelnego oraz 3 morgi cmentarza. Grunty rolne, poza składkami wiernych, były głównym źródłem utrzymania.

Plebania była drewniana o powierzchni 189 m2, posiadała 5 pokoi. W skład zabudowania wchodziła też stodoła, wozówka, stajnia, obory, spichlerz, drewutnia i piwnica. Parafia dała mieszkanie organiście.
Był to budynek drewniany o powierzchni 70 m2. Po II wojnie światowej wybudowano nowy dom parafialny (budowę rozpoczęto w r. 1972) i budynki gospodarcze.

Archiwum parafialne przechowuje m.in. akta metrykalne od r. 1919, księgę wizytacji od r. 1925, kronikę
od r. 1947. Pierwszym organistą, już od listopada 1919 r. był Feliks Czaporowski zaś pierwszym kościelnym prawdopodobnie Stefan Cioła. Funkcjonowała Rada Kościelna.

 

KAPŁANI

Pierwszym proboszczem parafii został Ks. Sebastian Redas, wikariusz w Puszczy Solskiej. Mianowanie właśnie Ks. Redasa proboszczem przez Ks. Biskupa nastąpiło na prośbę mieszkańców. Ks. proboszcz był bardzo gorliwym kapłanem i dobrym gospodarzem. Był lubiany przez parafian i cieszył się u nich wielkim szacunkiem.

Kolejnymi proboszczami byli:

Ks. Edward Knap ( 1944 – 1947 )

Ks. Franciszek Ściegienny ( maj – lipiec 1947)

Ks. Mieczysław Malawski (1947 – 1957)

Ks. Władysław Stańczak (1957 -1967)

Ks. Paweł Zięba (1968 – 1971)

Ks. Adam Gorzelewski (1971 – 2005)

Ks. Piotr Podborny (2005 – 2008)

Ks. Czesław Gołdyn (2008 – 2011)

Ks. Krzysztof Jankowski (2011 – obecnie)

     

Pierwszym wikariuszem w Soli był błogosławiony ks. Zygmunt Pisarski. Został mianowany w czerwcu 1927 r. i pełnił posługę do 5 października 1928 r. Kolejnymi wikariuszami byli:

Ks. Jan Kulpa (1936)

Ks. Jan Matysek (1961 – 1965)

Ks. Jerzy Brzozowski (1965 – 1969)

Ks. Jacek Staszak (1984 – 1989)

Ks. Dariusz Stankiewicz (1989 – 1992)

Ks. Ryszard Zieliński (1992 – 1993)

Ks. Zbigniew Rzeźnik (1993 – 1994)          

Ks. Leszek Kłos (1994 – 1997)

Ks. Piotr Mazur (1997 – 2003)                                                    

Ks. Waldemar Miśkiewicz (2003 – 2007)

Ks. Krzysztof Szynal (2007 – 2010)

Ks. Kamil Taras (2010 – 2011)

Ks. Miłosław Żur (2011 – 2012)

Ks. Adrian Borowski (2012 – 2016)

Ks. Mateusz Krzaczkowski (2016 – 2019)

Ks. Krzysztof Krukowski ( 2019 – 2023)

Ks. Krzysztof Paluch (2023 – obecnie)

 

KALENDARIUM

 

1919 r. – pierwsze misje święte w parafii,

10.11.1919 r. – poświęcenie terenu cmentarza,

XII 1919 r. – utworzenie Apostolstwa Modlitwy,

17.01.1920 r. – pierwsza wizytacja biskupia (ks. bp. Adolf Józef Jałowicki),

1921 r. – wysadzono drzewami aleję prowadzącą na cmentarz, wykopano studnię przy plebanii,

1924 r. – pierwsza wzmianka o rekolekcjach, powstanie straży pożarnej w Soli (jednym organizatorów był Ks. S. Redas)

1925 r. – dobudowano w kościele 2 ołtarze,

29.09.1935 r. – powstało Bractwo Różańcowe,

1935 r. – zmarło w parafii 37 osób poniżej 20 roku życia (na 76 zgonów),

1936 r. – z inicjatywy kierownika szkoły  Juliusza Skibińskiego wzniesiono na placu kościelnym pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego,

27.04.1944 r. – zmarł ks. Sebastian Redas (spowiadając w konfesjonale dostał wylewu),

1949 r. – wykonanie ogrodzenia cmentarza,

1955 r. – wykonanie ogrodzenia kościoła

31.07.1957 r. – zmarł Feliks Czaporowski – organista od listopada 1919 r.,

VIII 1959 r. – organistą Eugeniusz Drozdowski,                                 

1959 r. – elektryfikacja kościoła,                                                        

1961 r. – zakupienie do kościoła fisharmonii,                                   

 1967 r. – ogrodzenie kościoła od ulicy, malowanie elewacji kościoła,

06.11.1967 – zmarł Ks. proboszcz Władysław Stańczak, żył 66 lat, pogrzeb odbył się 08.11.,  uczestniczył Ks. Bp. Jan Mazur,

1970 r. – początek budowy plebanii (rozpoczął Ks. Paweł Zięba, przejął budowę Ks. Adam Gorzelewski po mianowa- niu go administratorem 20.08.1971 r.), 

29.09.1972 r. – Ks. Biskup Piotr Kałwa poświęcił plebanię,                                

1974 r. – piec na olej opałowy w kościele,

1977 r. – nawiedzenie Matki Bożej w symbolach świecy i Ewangelii,

20.01.1981 r. – zmarł Ks. proboszcz Paweł Zięba, żył 79 lat,

1982 – rozpoczęcie budowy kaplic w Bidaczowie Starym  i w Ciosmach,

23.05.1983 r. – poświęcenie kamienia węgielnego pod kaplicę w Bidaczowie, zakończenie budowy kaplicy pw. Siedmiu Darów Ducha Świętego w Ciosmach. Poświęceń dokonał  Ks. Biskup Bolesław Pylak,                                       

IX 1984 r. – rozpoczęto budowę punktu katechetycznego w Soli, budowę zakończono w 1985r.,

05.07.1987 r. – poświęcenie kaplicy pw. Nawiedzenia Świętej Elżbiety (Matki Boskiej Jagodnej) w Bidaczowie przez Ks. Biskupa Jana Śrutwę,

03.05.1990 r. – odsłonięcie odbudowanego pomnika Józefa Piłsudskiego,

25.03.1992 r. – decyzją Ojca Świętego Jana Pawła II została utworzona Diecezja Zamojsko – Lubaczowska,

1993 r. – Dekanat Biłgorajski został podzielony na Północny  i Południowy,  parafia Sól w Dekanacie Biłgoraj Południe,

14.12.1997 r. – na mocy dekretu K. Biskup Jan Śrutwa powołał Akcję Katolicką w Soli – 23 osoby,         

13.06.1999 r. – beatyfikacja Ks. Zygmunta Pisarskiego w Warszawie,                                                        

09.06.2001 r. – święcenia kapłańskie Jarosława Przytuły, pierwszego kapłana z parafii Sól,

2001 r. – powstaje Oratorium,

24.05.2005 r. – początek remontu kościoła, w miejsce drewnianej podłogi, posadzka z marmuru, malowanie kościoła,

2005 r. – 2010 r. – remont i ocieplenie plebanii, zagospodarowanie podwórza parafialnego, 

2008 r. – nowe ławki w kościele,                                              

09.05.2010 r. – poświęcenie placu pod rozbudowę kościoła,                 

08.10. 2011 r. – poświęcenie przez  Ks. Biskupa Wacława  Depo rozbudowanego kościoła,

16.09.2012 r. – na mocy dekretu Ks. Biskupa Mariana Rojka utworzono parafię w Bidaczowie Starym (wikariusz z Soli Ks. Miłosław Żur  proboszczem),

2012 r. – tynkowanie i malowanie elewacji kościoła, zakup organów,

2013 r. – poświecenie nowego chóru,                                                               

2014 r. – chodnik wokół kościoła,

28. 05. 2015r. – zmarł Ks. Adam Gorzelewski. Żył 82 lata, Msza Święta żałobna odbyła się w kościele w Soli 29 maja, Msza Święta pogrzebowa w Janowie Lubelskim.

2015 r. – parking przy cmentarzu, 

8 maja 2016 roku – poświęcenie nowych organów piszczałkowych.

2017 r. – renowacja i złocenie ołtarzy,

2018 r. – malowanie wnętrza kościoła,

2019 r. – wykonanie ołtarza polowego na cmentarzu

2020r. – część ogrodzenia cmentarza parafialnego

Liturgia Słowa

Dane adresowe

Parafia Świętego Michała Archanioła
Sól 50, 23-400 Biłgoraj
Tel. 84 687 02 42
email: [email protected]